Yên Thành là vùng đất cổ giàu truyền thống đấu tranh cách mạng, là vựa lúa lớn của tỉnh Nghệ An có nguồn tài nguyên tự nhiên và xã hội nhân văn vô cùng phong phú với hàng trăm di tích lịch sử, hàng chục điểm tham quan và nhiều lễ hội hấp dẫn du khách trong và ngoài tỉnh, dưới đây là một số điểm đến tiêu biểu như:
Hồ Vệ Vừng (Xã Đồng Thành)
Nằm ở phía Tây huyện Yên Thành, với diện tích trên 720 ha có trữ lượng gần 20 triệu mét khối nước, thuộc vùng đất các xã Đồng Thành, Kim Thành, Quang Thành, hồ Vệ Vừng là một công trình thuỷ lợi quan trọng của huyện Yên Thành và chỉ đứng sau hồ Kẻ Gỗ của tỉnh Hà Tĩnh. Không chỉ có giá trị về tưới tiêu cho hàng ngàn ha lúa nước và hoa màu trên địa bàn huyện, hồ Vệ Vừng còn là một điểm du lịch sinh thái hấp dẫn du khách.
Đến với hồ Vệ Vừng, du khách như lạc vào thế giới kỳ vỹ, một bức tranh sơn thuỷ hữu tình làm đắm say lòng người. Cũng như hồ Quản Hài (Phúc Thành), hồ Vệ Vừng được bao quanh bởi những ngọn núi trùng điệp, những khe suối tự nhiên, uốn khúc, quoanh co kéo dài của mạch rừng đầu nguồn với thảm thực, động vật khá phong phú và đa dạng. Giữa mây, trời, núi non lồng lộng, khi hoàng hôn buông, hàng ngàn cánh cò trắng bay về lượn lờ, chao nghiêng, tìm mái ấm trên những ngọn cây xanh của những cánh rừng.
Hồ Vệ Vừng còn có một trữ lượng cá nước ngọt đủ loài với sản lượng ước tính trên 150 tấn, có nhiều con trắm nặng trên 30 kg. Ngoài thú vui du thuyền, ngắm cảnh, leo núi, câu cá, đắm mình trong làn nước ngọt trong lành…du khách còn được thưởng thức món cá nướng, nhâm nhi với chén rượu quê và thỏa sức với những làn điệu Ví, Giặm của quê lúa Yên Thành.
Đền Đức Hoàng (Xã Phúc Thành)
Đền Đức Hoàng thuộc địa phận làng Diệu Ốc xã Phúc Thành, huyện Yên Thành là một trong những di tích nổi tiếng về sự cổ kính và linh thiêng nhất trên địa bàn huyện Yên Thành nói riêng, tỉnh Nghệ An nói chung, được xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia năm 1998. Đền nằm giữa một rừng lim rậm rạp ven đầm sen Diệu Ốc (một trong tám cảnh đẹp của Đông Thành nhị huyện xưa - huyện Yên Thành và Diễn Châu ngày nay), giữa cảnh non xanh nước biếc tạo cho ta có cảm giác thư thái, nhẹ nhàng và thanh thoát đến nao lòng. Đền có kiến trúc kiểu chữ tam gồm 3 tòa là nhà Thượng điện, nhà Hạ điện và nhà Trung điện với quy mô nhỏ, kiểu dáng kiến trúc đơn giản thời Nguyễn.
Nhân vật được thờ trong di tích là Sát Hải Đại Vương Hoàng Tá Thốn - một vị tướng có công trong cuộc chiến chống giặc Nguyên Mông ở thế kỷ XIII, mang lại thái bình cho đất nước và công lớn trong việc chiêu dân, khai khẩn đất đai, lập làng, mở trường dạy học, dạy cho dân biết làm ruộng... đồng thời phối thờ Bạch Y Công chúa và Liễu Hạnh Công chúa – những vị thần linh luôn phù hộ cho nhân dân cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Lễ hội chính của đền diễn ra từ ngày 29 tháng Giêng đến hết ngày 2 tháng 2 âm lịch hàng năm thu hút được đông đảo quần chúng nhân dân và du khách gần xa về tham dự.
Nhà thờ và lèn đá Bảo Nham (Xã Bảo Thành)
Nhà thờ đá và lèn đá Bảo Nham xã Bảo Thành, huyện Yên Thành nằm sát Quốc lộ 7, cách thành phố Vinh khoảng 50km về phía Bắc là công trình kiến trúc phục vụ nhu cầu tín ngưỡng của đồng bào theo đạo Thiên Chúa giáo của xứ Bảo Nham, xã Bảo Thành, huyện Yên Thành. Đây là ngôi nhà thờ được xây dựng từ năm 1888, với nguyên liệu hoàn toàn bằng đá tảng lấy từ Lam Sơn ( tỉnh Thanh Hóa) theo kiểu kiến trúc Gôtic, lấy mẫu từ nhà thờ Luôcxơ (Pháp).
Phía trước nhà thờ có 1 tháp chuông cao 28m, trên đỉnh tháp có đặt một con gà được làm bằng hợp kim Angtimon có thể xoay chuyển theo chiều gió. Ngoài ra, xung quanh nhà thờ còn có 24 tháp nhỏ bằng đá, mỗi tháp cao 2,5m, được thiết kế rất tinh xảo.
Cách nhà thờ khoảng 200m là khu vực Lèn đá, một danh thắng tuyệt đẹp gắn với những câu chuyện cổ trong tín ngưỡng tôn giáo của nhân dân.
Lèn đá có diện tích tổng thể là 5678m2, chiều cao tính từ mặt đất đến đỉnh lèn là 40m. Tận dụng vẻ đẹp của lèn đá, người dân và những vị linh mục về đây quản nhiệm xây dựng một đường bậc thang bằng đá lên tới đỉnh và mở lối xuống vòng phía sau chân lèn. Đường đi lên có 171 bậc uốn cong cong hình chữ S, giống như đầu và thân của chú rồng con uốn mình bám lấy lèn. Đường đi xuống phía sau giống như hình đuôi rồng, gồm 137 bậc. Hai bên đường đi là các bức tượng lớn miêu tả 14 chặng đường Thánh giá, làm thành một tuyến đường tham quan và hành hương cho du khách.
Từ trên đỉnh lèn đá, du khách có thể trông ra bốn hướng, tận mắt chứng kiến vẻ đẹp trù phú của những làng quê của các huyện lân cận với những ngôi nhà mái ngói đỏ tươi, xinh xắn được bao bọc bởi những cánh đồng thẳng cánh cò bay.
Đền – Chùa Gám (Xã Xuân Thành)
Đền, Chùa Gám là quần thể di tích được xây dựng từ thời Trần, đã được Ủy ban nhân dân tỉnh công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh tại Quyết định số 3727/QĐ-UBND.VX ngày 27/9/2007. Di tích gồm cả đền và chùa, điều đó thể hiện rõ sự hài hòa giữa các tôn giáo và dấu ấn tư tưởng của “Tam giáo đồng nguyên” là Phật giáo, Nho giáo và Lão giáo. Đây là một trong những địa chỉ sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng tâm linh nổi tiếng của xã Xuân Thành nói riêng, huyện Yên Thành nói chung.
Lễ hội truyền thống Đền, Chùa Gám diễn ra từ ngày 14 đến ngày 16 tháng Giêng âm lịch hàng năm nhằm tri ân, tưởng nhớ các Chư vị Thần, Phật như Cao Sơn – Cao Các, Sát Hải Đại vương Hoàng Tá Thốn, Tam tòa Đại vương, Tứ vị thánh nương, Phật Thích Ca Mâu Ni, Quan Thế Âm Bồ Tát… Thông qua các hoạt động diễn ra trong lễ hội, không những đã đáp ứng được phần nào nhu cầu hưởng thụ văn hoá của đông đảo nhân dân, mà qua đó còn khơi dậy truyền thống trọng đạo nghĩa, tình đoàn kết cộng đồng, ý thức bảo vệ các di sản văn hoá, đồng thời đây cũng là hình thức bảo lưu, gìn giữ một cách có hiệu quả nhất các giá trị văn hoá dân tộc nói chung, bản sắc văn hoá của người dân quê lúa.
Ngày 01 tháng 3 năm 2011 UBND Tỉnh Nghệ An đã có Quyết định số 515/QĐ-UBND-CN về việc phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết xây dựng khu du lịch sinh thái tâm linh đền, chùa Gám với 5 dự án thành phần đang được triển khai thực hiện là: Khu di tích gốc, khu tâm linh, khu nghỉ dưỡng sinh thái, Đền thờ liệt sỹ, khu rừng đặc dụng.
Hồ Vệ Vừng (Xã Đồng Thành)
Nằm ở phía Tây huyện Yên Thành, với diện tích trên 720 ha có trữ lượng gần 20 triệu mét khối nước, thuộc vùng đất các xã Đồng Thành, Kim Thành, Quang Thành, hồ Vệ Vừng là một công trình thuỷ lợi quan trọng của huyện Yên Thành và chỉ đứng sau hồ Kẻ Gỗ của tỉnh Hà Tĩnh. Không chỉ có giá trị về tưới tiêu cho hàng ngàn ha lúa nước và hoa màu trên địa bàn huyện, hồ Vệ Vừng còn là một điểm du lịch sinh thái hấp dẫn du khách.
Đến với hồ Vệ Vừng, du khách như lạc vào thế giới kỳ vỹ, một bức tranh sơn thuỷ hữu tình làm đắm say lòng người. Cũng như hồ Quản Hài (Phúc Thành), hồ Vệ Vừng được bao quanh bởi những ngọn núi trùng điệp, những khe suối tự nhiên, uốn khúc, quoanh co kéo dài của mạch rừng đầu nguồn với thảm thực, động vật khá phong phú và đa dạng. Giữa mây, trời, núi non lồng lộng, khi hoàng hôn buông, hàng ngàn cánh cò trắng bay về lượn lờ, chao nghiêng, tìm mái ấm trên những ngọn cây xanh của những cánh rừng.
Hồ Vệ Vừng còn có một trữ lượng cá nước ngọt đủ loài với sản lượng ước tính trên 150 tấn, có nhiều con trắm nặng trên 30 kg. Ngoài thú vui du thuyền, ngắm cảnh, leo núi, câu cá, đắm mình trong làn nước ngọt trong lành…du khách còn được thưởng thức món cá nướng, nhâm nhi với chén rượu quê và thỏa sức với những làn điệu Ví, Giặm của quê lúa Yên Thành.
Đền Đức Hoàng (Xã Phúc Thành)
Đền Đức Hoàng thuộc địa phận làng Diệu Ốc xã Phúc Thành, huyện Yên Thành là một trong những di tích nổi tiếng về sự cổ kính và linh thiêng nhất trên địa bàn huyện Yên Thành nói riêng, tỉnh Nghệ An nói chung, được xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia năm 1998. Đền nằm giữa một rừng lim rậm rạp ven đầm sen Diệu Ốc (một trong tám cảnh đẹp của Đông Thành nhị huyện xưa - huyện Yên Thành và Diễn Châu ngày nay), giữa cảnh non xanh nước biếc tạo cho ta có cảm giác thư thái, nhẹ nhàng và thanh thoát đến nao lòng. Đền có kiến trúc kiểu chữ tam gồm 3 tòa là nhà Thượng điện, nhà Hạ điện và nhà Trung điện với quy mô nhỏ, kiểu dáng kiến trúc đơn giản thời Nguyễn.
Nhân vật được thờ trong di tích là Sát Hải Đại Vương Hoàng Tá Thốn - một vị tướng có công trong cuộc chiến chống giặc Nguyên Mông ở thế kỷ XIII, mang lại thái bình cho đất nước và công lớn trong việc chiêu dân, khai khẩn đất đai, lập làng, mở trường dạy học, dạy cho dân biết làm ruộng... đồng thời phối thờ Bạch Y Công chúa và Liễu Hạnh Công chúa – những vị thần linh luôn phù hộ cho nhân dân cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Lễ hội chính của đền diễn ra từ ngày 29 tháng Giêng đến hết ngày 2 tháng 2 âm lịch hàng năm thu hút được đông đảo quần chúng nhân dân và du khách gần xa về tham dự.
Nhà thờ và lèn đá Bảo Nham (Xã Bảo Thành)
Nhà thờ đá và lèn đá Bảo Nham xã Bảo Thành, huyện Yên Thành nằm sát Quốc lộ 7, cách thành phố Vinh khoảng 50km về phía Bắc là công trình kiến trúc phục vụ nhu cầu tín ngưỡng của đồng bào theo đạo Thiên Chúa giáo của xứ Bảo Nham, xã Bảo Thành, huyện Yên Thành. Đây là ngôi nhà thờ được xây dựng từ năm 1888, với nguyên liệu hoàn toàn bằng đá tảng lấy từ Lam Sơn ( tỉnh Thanh Hóa) theo kiểu kiến trúc Gôtic, lấy mẫu từ nhà thờ Luôcxơ (Pháp).
Phía trước nhà thờ có 1 tháp chuông cao 28m, trên đỉnh tháp có đặt một con gà được làm bằng hợp kim Angtimon có thể xoay chuyển theo chiều gió. Ngoài ra, xung quanh nhà thờ còn có 24 tháp nhỏ bằng đá, mỗi tháp cao 2,5m, được thiết kế rất tinh xảo.
Cách nhà thờ khoảng 200m là khu vực Lèn đá, một danh thắng tuyệt đẹp gắn với những câu chuyện cổ trong tín ngưỡng tôn giáo của nhân dân.
Lèn đá có diện tích tổng thể là 5678m2, chiều cao tính từ mặt đất đến đỉnh lèn là 40m. Tận dụng vẻ đẹp của lèn đá, người dân và những vị linh mục về đây quản nhiệm xây dựng một đường bậc thang bằng đá lên tới đỉnh và mở lối xuống vòng phía sau chân lèn. Đường đi lên có 171 bậc uốn cong cong hình chữ S, giống như đầu và thân của chú rồng con uốn mình bám lấy lèn. Đường đi xuống phía sau giống như hình đuôi rồng, gồm 137 bậc. Hai bên đường đi là các bức tượng lớn miêu tả 14 chặng đường Thánh giá, làm thành một tuyến đường tham quan và hành hương cho du khách.
Từ trên đỉnh lèn đá, du khách có thể trông ra bốn hướng, tận mắt chứng kiến vẻ đẹp trù phú của những làng quê của các huyện lân cận với những ngôi nhà mái ngói đỏ tươi, xinh xắn được bao bọc bởi những cánh đồng thẳng cánh cò bay.
Đền – Chùa Gám (Xã Xuân Thành)
Đền, Chùa Gám là quần thể di tích được xây dựng từ thời Trần, đã được Ủy ban nhân dân tỉnh công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh tại Quyết định số 3727/QĐ-UBND.VX ngày 27/9/2007. Di tích gồm cả đền và chùa, điều đó thể hiện rõ sự hài hòa giữa các tôn giáo và dấu ấn tư tưởng của “Tam giáo đồng nguyên” là Phật giáo, Nho giáo và Lão giáo. Đây là một trong những địa chỉ sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng tâm linh nổi tiếng của xã Xuân Thành nói riêng, huyện Yên Thành nói chung.
Lễ hội truyền thống Đền, Chùa Gám diễn ra từ ngày 14 đến ngày 16 tháng Giêng âm lịch hàng năm nhằm tri ân, tưởng nhớ các Chư vị Thần, Phật như Cao Sơn – Cao Các, Sát Hải Đại vương Hoàng Tá Thốn, Tam tòa Đại vương, Tứ vị thánh nương, Phật Thích Ca Mâu Ni, Quan Thế Âm Bồ Tát… Thông qua các hoạt động diễn ra trong lễ hội, không những đã đáp ứng được phần nào nhu cầu hưởng thụ văn hoá của đông đảo nhân dân, mà qua đó còn khơi dậy truyền thống trọng đạo nghĩa, tình đoàn kết cộng đồng, ý thức bảo vệ các di sản văn hoá, đồng thời đây cũng là hình thức bảo lưu, gìn giữ một cách có hiệu quả nhất các giá trị văn hoá dân tộc nói chung, bản sắc văn hoá của người dân quê lúa.
Ngày 01 tháng 3 năm 2011 UBND Tỉnh Nghệ An đã có Quyết định số 515/QĐ-UBND-CN về việc phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết xây dựng khu du lịch sinh thái tâm linh đền, chùa Gám với 5 dự án thành phần đang được triển khai thực hiện là: Khu di tích gốc, khu tâm linh, khu nghỉ dưỡng sinh thái, Đền thờ liệt sỹ, khu rừng đặc dụng.
Theo Ngheantourism.gov.vn