Trường THPT Cù Chính Lan là trường dân lập đầu tiên ở Quỳnh Lưu, được thành lập năm 1998 dưới sự bảo trợ của Mặt trận Tổ quốc huyện. Trường cũng đi tiên phong chuyển qua loại hình tư thục (tháng 8/2011). Nhiều năm nay, trường hoạt động tốt nhưng vừa qua, một vụ việc đáng tiếc đã xảy ra.
Thực hiện việc kiểm tra định kỳ hàng năm, tháng 7/2012, Ban Thanh tra nhân dân Trường THPT Cù Chính Lan tiến hành làm việc. Ngày 22/8/2012, Trưởng Ban thanh tra Đinh Văn Thế trình “Biên bản thanh tra tài chính” (Thu, chi tính từ ngày 1/7/2011 đến 30/6/2012) lên Ban Giám hiệu (BGH) với kết luận làm tất cả mọi người sững sờ: “Tiền mặt có tại két bạc của trường 303.425.500 đồng. Ứng chưa thanh toán 234.955.000 đồng. Nợ chưa thu được 80.179.000 đồng. Thâm hụt quỹ 234.449.520 đồng”.
Không dám tin đây là sự thật, Hiệu trưởng Nguyễn Thị Huê yêu cầu thủ quỹ Hồ Thị Thu Hiền tường trình. Cô Hiền nhận ngay trách nhiệm về mình và đưa ra một lý do khó tin để biện minh: “Gia đình kinh tế khó khăn, bản thân ốm đau nên tự ý lấy quỹ nhà trường ra tiêu”.
Lý do này thật khó thuyết phục khi cô Hiền đã làm thủ quỹ nhà trường suốt 10 năm qua không sai phạm. Vợ chồng đều có việc làm, lương ổn định. Năm qua, gia đình không xảy ra biến cố và không hề bị bất cứ một loại bệnh nan y nào phải đi viện tuyến trên?
Sau khi nhận được tường trình, Hiệu trưởng đã họp hội đồng nhà trường ra thông báo việc thâm hụt quỹ, báo cáo Hội đồng quản trị (HĐQT), yêu cầu cô Hiền làm bản tự kiểm điểm trình bày rõ nguyên nhân thâm hụt. Ngày 1/9/2012, Hiệu trưởng ra quyết định cảnh cáo đối với cô Hiền, cho thôi việc thủ quỹ, chuyển sang công việc khác. Kỷ luật “khiển trách” đối với kế toán Chu Thị Hương. Cô Hiện trưởng cũng làm “Bản tự kiểm điểm” nhận lỗi của mình đệ trình HĐQT xem xét.
Không dám tin sự thật này, HĐQT đã đề nghị Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An thanh tra hộ nhưng được trả lời: Đối với trường tư thục, việc thâm hụt tài chính do HĐQT và trường tự xử lý. Ngày 22/9/2012, HĐQT quyết định thuê Công ty Kiểm toán Kreston AVA Việt Nam, chi nhánh miền Trung - Thành viên hãng Kiểm toán quốc tế Kreton International tiến hành kiểm toán độc lập và vẫn cho kết quả như trên, chỉ lệch một chút ở hàng đơn vị.
Ngày 23/10/2012, HĐQT quyết định: Giao BGH buộc cô Hiền trả lại ngân quỹ trước ngày 30/12/2012, nếu không hoàn nợ đúng hẹn sẽ chuyển qua cơ quan pháp luật yêu cầu xử lý. Tuy nhiên đến ngày quy định, cô Hiền mới chỉ hoàn trả được 100 triệu đồng. Cho đến nay, vụ việc vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, dẫn đến đơn thư được gửi đến khắp các cơ quan tư pháp, Huyện uỷ, UBND huyện Quỳnh Lưu và Sở Giáo dục và Đào tạo.
Để hiểu thêm vụ việc, sáng 17/4/2013, chúng tôi có buổi làm việc với BGH Trường THPT Cù Chính Lan. Giải thích nguyên nhân chậm trễ, BGH cho biết: Việc cô Hiền được kéo dài thời gian trả nợ là do ngày 28/12/2012, Công đoàn trường họp biểu quyết nhất trí 100% cho Hiền được trả nợ dần đến hết năm 2014. Muốn trường yên ổn nên đa số đoàn viên Công đoàn đề nghị xử lý nội bộ.
Ngày 30/1/2013, HĐQT đã họp lại, giao cho BGH yêu cầu cô Hiền làm cam kết để giải quyết ở cuộc họp tiếp theo. Nhưng, Chủ tịch HĐQT bận nhiều việc lại trùng dịp Tết nên ông chưa tổ chức họp tiếp để đưa ra quyết định cuối cùng. Hiện, cô Hiền đã trả thêm được 50 triệu đồng.
Những vấn đề bất cập
Để xảy ra việc thụt két với số tiền lớn, nguyên nhân đầu tiên phải kể đến việc nhà trường giữ lượng tiền mặt quá nhiều không nạp về kho bạc, tạo kẽ hở cho tiêu cực trỗi dậy. Theo quy định hiện hành, đáng lẽ nhà trường phải áp dụng chế độ kế toán được Bộ Tài chính ban hành theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC ngày 14/9/2006.
Đằng này, trường lại hạch toán các nghiệp vụ phát sinh theo dòng tiền và chỉ được phản ánh trên sổ quỹ tiền mặt, dẫn đến hệ thống sổ sách, báo cáo kế toán không phản ánh đầy đủ thông tin tài chính, gây khó khăn cho việc kiểm tra, kiểm soát. Công tác kiểm kê tiền mặt, đối chiếu giữa thủ quỹ và kế toán không thường xuyên, chỉ thực hiện 1 năm/lần, dẫn đến thâm hụt quỹ với số tiền lớn không rõ nguyên nhân. Số tiền 234.955.000 đồng cho CBCNV tạm ứng không được theo dõi trên sổ sách kế toán.
Tại thời điểm kiểm tra, có đến 21 giáo viên chủ nhiệm nợ tiền của nhà trường với tổng số tiền 80.619.000 đồng. Đối chiếu các khoản thu nạp, sĩ số học sinh giữa giáo viên chủ nhiệm và tài vụ chưa kịp thời, một số quỹ chi vượt quá thu mà không có lý do.
Sau khi xảy ra vụ việc nghiêm trọng trên, nhà trường quá chú trọng đến “Danh tiếng” nên xem nặng yếu tố “Giải quyết nội bộ”, trong lúc chính bản thân người vi phạm lại không chịu giải trình thành khẩn, đổ lỗi cho khách quan. HĐQT để vụ việc kéo dài 8 tháng qua gây nên sự nghi ngờ, mất đoàn kết trong nội bộ.
Thiết nghĩ, HĐQT Trường THPT Cù Chính Lan cần phải nhanh chóng đưa ra lời giải. Muốn vậy, phương pháp duy nhất là kết hợp với cơ quan điều tra Công an Quỳnh Lưu làm rõ vụ việc, kiên quyết xử lý đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.
Trường THPT Cù Chính Lan
Diễn biến vụ việcThực hiện việc kiểm tra định kỳ hàng năm, tháng 7/2012, Ban Thanh tra nhân dân Trường THPT Cù Chính Lan tiến hành làm việc. Ngày 22/8/2012, Trưởng Ban thanh tra Đinh Văn Thế trình “Biên bản thanh tra tài chính” (Thu, chi tính từ ngày 1/7/2011 đến 30/6/2012) lên Ban Giám hiệu (BGH) với kết luận làm tất cả mọi người sững sờ: “Tiền mặt có tại két bạc của trường 303.425.500 đồng. Ứng chưa thanh toán 234.955.000 đồng. Nợ chưa thu được 80.179.000 đồng. Thâm hụt quỹ 234.449.520 đồng”.
Không dám tin đây là sự thật, Hiệu trưởng Nguyễn Thị Huê yêu cầu thủ quỹ Hồ Thị Thu Hiền tường trình. Cô Hiền nhận ngay trách nhiệm về mình và đưa ra một lý do khó tin để biện minh: “Gia đình kinh tế khó khăn, bản thân ốm đau nên tự ý lấy quỹ nhà trường ra tiêu”.
Lý do này thật khó thuyết phục khi cô Hiền đã làm thủ quỹ nhà trường suốt 10 năm qua không sai phạm. Vợ chồng đều có việc làm, lương ổn định. Năm qua, gia đình không xảy ra biến cố và không hề bị bất cứ một loại bệnh nan y nào phải đi viện tuyến trên?
Sau khi nhận được tường trình, Hiệu trưởng đã họp hội đồng nhà trường ra thông báo việc thâm hụt quỹ, báo cáo Hội đồng quản trị (HĐQT), yêu cầu cô Hiền làm bản tự kiểm điểm trình bày rõ nguyên nhân thâm hụt. Ngày 1/9/2012, Hiệu trưởng ra quyết định cảnh cáo đối với cô Hiền, cho thôi việc thủ quỹ, chuyển sang công việc khác. Kỷ luật “khiển trách” đối với kế toán Chu Thị Hương. Cô Hiện trưởng cũng làm “Bản tự kiểm điểm” nhận lỗi của mình đệ trình HĐQT xem xét.
Không dám tin sự thật này, HĐQT đã đề nghị Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An thanh tra hộ nhưng được trả lời: Đối với trường tư thục, việc thâm hụt tài chính do HĐQT và trường tự xử lý. Ngày 22/9/2012, HĐQT quyết định thuê Công ty Kiểm toán Kreston AVA Việt Nam, chi nhánh miền Trung - Thành viên hãng Kiểm toán quốc tế Kreton International tiến hành kiểm toán độc lập và vẫn cho kết quả như trên, chỉ lệch một chút ở hàng đơn vị.
Ngày 23/10/2012, HĐQT quyết định: Giao BGH buộc cô Hiền trả lại ngân quỹ trước ngày 30/12/2012, nếu không hoàn nợ đúng hẹn sẽ chuyển qua cơ quan pháp luật yêu cầu xử lý. Tuy nhiên đến ngày quy định, cô Hiền mới chỉ hoàn trả được 100 triệu đồng. Cho đến nay, vụ việc vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, dẫn đến đơn thư được gửi đến khắp các cơ quan tư pháp, Huyện uỷ, UBND huyện Quỳnh Lưu và Sở Giáo dục và Đào tạo.
Để hiểu thêm vụ việc, sáng 17/4/2013, chúng tôi có buổi làm việc với BGH Trường THPT Cù Chính Lan. Giải thích nguyên nhân chậm trễ, BGH cho biết: Việc cô Hiền được kéo dài thời gian trả nợ là do ngày 28/12/2012, Công đoàn trường họp biểu quyết nhất trí 100% cho Hiền được trả nợ dần đến hết năm 2014. Muốn trường yên ổn nên đa số đoàn viên Công đoàn đề nghị xử lý nội bộ.
Ngày 30/1/2013, HĐQT đã họp lại, giao cho BGH yêu cầu cô Hiền làm cam kết để giải quyết ở cuộc họp tiếp theo. Nhưng, Chủ tịch HĐQT bận nhiều việc lại trùng dịp Tết nên ông chưa tổ chức họp tiếp để đưa ra quyết định cuối cùng. Hiện, cô Hiền đã trả thêm được 50 triệu đồng.
Những vấn đề bất cập
Để xảy ra việc thụt két với số tiền lớn, nguyên nhân đầu tiên phải kể đến việc nhà trường giữ lượng tiền mặt quá nhiều không nạp về kho bạc, tạo kẽ hở cho tiêu cực trỗi dậy. Theo quy định hiện hành, đáng lẽ nhà trường phải áp dụng chế độ kế toán được Bộ Tài chính ban hành theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC ngày 14/9/2006.
Đằng này, trường lại hạch toán các nghiệp vụ phát sinh theo dòng tiền và chỉ được phản ánh trên sổ quỹ tiền mặt, dẫn đến hệ thống sổ sách, báo cáo kế toán không phản ánh đầy đủ thông tin tài chính, gây khó khăn cho việc kiểm tra, kiểm soát. Công tác kiểm kê tiền mặt, đối chiếu giữa thủ quỹ và kế toán không thường xuyên, chỉ thực hiện 1 năm/lần, dẫn đến thâm hụt quỹ với số tiền lớn không rõ nguyên nhân. Số tiền 234.955.000 đồng cho CBCNV tạm ứng không được theo dõi trên sổ sách kế toán.
Hồ sơ vụ việc
Tại thời điểm kiểm tra, có đến 21 giáo viên chủ nhiệm nợ tiền của nhà trường với tổng số tiền 80.619.000 đồng. Đối chiếu các khoản thu nạp, sĩ số học sinh giữa giáo viên chủ nhiệm và tài vụ chưa kịp thời, một số quỹ chi vượt quá thu mà không có lý do.
Sau khi xảy ra vụ việc nghiêm trọng trên, nhà trường quá chú trọng đến “Danh tiếng” nên xem nặng yếu tố “Giải quyết nội bộ”, trong lúc chính bản thân người vi phạm lại không chịu giải trình thành khẩn, đổ lỗi cho khách quan. HĐQT để vụ việc kéo dài 8 tháng qua gây nên sự nghi ngờ, mất đoàn kết trong nội bộ.
Thiết nghĩ, HĐQT Trường THPT Cù Chính Lan cần phải nhanh chóng đưa ra lời giải. Muốn vậy, phương pháp duy nhất là kết hợp với cơ quan điều tra Công an Quỳnh Lưu làm rõ vụ việc, kiên quyết xử lý đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.
ĐA nguồn CANA.